Kültür

Uşak'a çağ atlatmak için evini ve fabrikasını ipotek ettirdi!

Uşak Tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneği Başkanı Mehmet Keyvanoğlu’nun Uşak Kent Tarihi Müzesi ve öncesinde ‘Elektrik Santrali’ olan binayla ilgili yazdığı “Unutulmuş Anılardan Yaşatılan Anılara” isimli kitabında, tesisin kurulması için o dönemde Uşak Belediye Başkanı olan Rıza Salıcı’nın belediye bütçesi yetmediği için kendi fabrikasını ve evini ipotek ettirdiğini aktardı.

Abone Ol

Mehmet Keyvanoğlu, Uşak’ın Türkiye’de elektriği kullanan ilk il olduğunu ve bunun şu anda Kent Tarihi Müzesi olarak kullanılan binaya kurulan elektrik santrali sayesinde gerçekleştiğini ifade etti. Fabrikalar Caddesi olarak bilinen Besni Sokak’taki binanın 6 Mart 1932’de açıldığını kaydeden Mehmet Keyvanoğlu, toplam 1529 metrekare alandan şehrin elektriğinin sağlandığını belirtti. Binanın içinde o dönemde havuzların yer aldığına dair bilgiler paylaşan Mehmet Keyvanoğlu, bu havuzların dev jeneratörleri soğutma amacıyla yapıldığını ve ayrıca burada taş örgülü bir kuyunun da oluşturulduğunu bildirdi. Keyvanoğlu, söz konusu kuyunun Dokuzsele çayından beslendiğini ve bugün müze olan elektrik santrali binasının askeri üsse benzediğini bildirdi.

ELEKTRİK İŞLETMESİNİN KURULMASI İÇİN DÖNEMİN BAŞKANI, KENDİ EVİNİ VE FABRİKASINI İPOTEK ETTİRDİ

1930 yılında elektrik santralinin kurulmasıyla ilgili çalışan kurumun Uşak Belediyesi olduğunu yazan Mehmet Keyvanoğlu, dönemin Belediye Başkanı Rıza Salıcı’nın evini ve fabrikasını ipotek ettirerek cihaz aldığını aktardı. Keyvanoğlu, Rıza Salıcı’nın oğlu İrfan Salıcı’dan şu bilgileri aktardı: “O zamana kadar Uşak, odunla çalışan buharlı ve tek silindirli bir motorla elektrik üretiyormuş. Babam Konya’dan tren yoluyla dizel motor getirtmiş ve belediye bütçesi yetmediği için; fabrikasını ve evini ipotek ettirmiş”.

RIZA SALICI, İŞÇİLER BULDU VE KÖYLERDEN CAMIZLAR GETİREREK SANTRALİ TREN GARINDAN FABRİKALAR CADDESİNE TAŞIDI

Rıza Salıcı’nın oğlu İrfan Salıcı, trenle gelen motorun taşınmasıyla ilgili süreci de babasının organize ettiğini belirterek, “Trenden indirilen motorun taşınması büyük sorun olmuş ve taşıyacak bir araç ve vinç yokmuş. Babam çok sayıda işçi ayarlamış, köylerden camızlar getirtilmiş ve altına yağlı yuvarlak kalaslar konulup, itekleyerek çekerek kaydıra kaydıra getirtilmiş”.

1970 ve 71 YILINA KADAR UŞAK’I BESLEYEN KAYNAKLARDI

Keyvanoğlu, elektrik santraline Grosley, Man ve Skoda marka elektrik jeneratörlerinin alındığını belirterek, bu sayede kentin 1970 ila 1971 yılına kadar bu kaynaklarla beslendiğini ifade etti. Keyvanoğlu, bu tarihten sonra Afyonkarahisar üzerinden gelen ulusal şebekeye bağlanıldığına yer verdi.