Uşak İl Genel Meclisi’nin Ulubey ilçesinde seçilen üyesi Tarık Coruk, İl Genel Meclisi bütçesi ve Ulubey kaymakamlığı desteği ile 150 bin lira ile kazı çalışmalarını başlattıklarını açıkladı. Coruk, kazının ilk gününde ana caddeye ve alt yapı tesislerine ulaştıklarını belirterek, çalışmaların hızlanması için bir an önce kazı evinin kurulması gerektiğini vurguladı.
“KAZILARDA GÜN YÜZÜNE ÇIKAN TARİHİ MATERYALLER ÇOK HEYACAN VERİCİ”
Kazı çalışmalarının ilk günü, Vali Yardımcısı Ömer Kalaycı, Ulubey Kaymakam Vekili Ertuğrul Aslan, Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Birol Can ve kendisinin hazır bulunduğunu kaydeden Uşak İl Genel Meclisi Ulubey Üyesi Tarık Coruk çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi:
“Uşak İl Genel Meclisi ve Ulubey Kaymakamlığı bütçesinden ayrılan 150 bin TL ile kazı çalışmaları resmen başladı. Uşak Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Birol Can başkanlığında bir grup öğrenci ücret karşılığında kazı çalışmalarına başladı. Kazı çalışmalarının başlaması dolaysı ile ilk gün Vali Yardımcısı Ömer Kalaycı, Ulubey Kaymakam Vekili Ertuğrul Aslan, İl genel Meclisi Ulubey üyesi olarak ben Tarık Coruk ve Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Birol Can kazı çalışmalarında hazır bulunduk.
İlk gün yapılan kazı çalışmalarında an caddeyi ortaya çıkarmayı başardık. Cadde bir buçuk, iki metre arasında bir toprak örtüsünün altında kalmış. Ayrıca ana caddenin altında muhteşem bir kanalizasyon sistemi olduğunu keşfettik. Burada çok değişik, taşlar, paralar ve antik değeri olan materyaller gün yüzüne çıktı.
Şimdi burada öncelikle yapılması gereken kazı evinin bir an önce yapılmasıdır. Bu da yaklaşık bir buçuk milyon TL civarında maliyeti olan bir iştir. Bu konuda finansal kaynak bulma yönünden olumlu gelişmeler yaşanmaktadır. Ödeneği bulduk gibi. Kazı evi kurulursa şayet bu çok önemli antik kentte yılın 365 günü kazı ve restorasyon çalışmaları gerçekleşebilir. Çünkü kazı ve restorasyon çalışmaları çok uzun yıllar sürecektir.”
CAN; “UYUYAN BLAUNDUS’U UYANDIRMAK İSTİYORUZ”
Uşak İl Genel Meclisi’nin 7 Ekim 2016 tarihinde yapılan oturumunda meclis üyelerine Blaundus Antik Kentin tarihi hakkında detaylı bilgiler aktaran Uşak Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr.Birol Can, Blaundus Antik Kentinde başlatılması planlanan Kazı, Onarım, Koruma, Temizlik ve Çevre Düzenleme çalışmaları hakkında şunları söylemişti: ““Bizim amacımız buradaki toprak altında ki uyuyan Blaundus’u uyandırmak ve tekrar açığa çıkarmak olacaktır. Şu an için temizlikler, çevre düzenlenmesi ve tabela yenilemeleri, yol çalışması ve yürüyüş yolları yapmak ve burada ki turizm potansiyelini artırmak, gerek yayınlar yoluyla, gerek davetler, geziler yoluyla bu potansiyeli artırmak olacaktır. 2016’da yapmak istediğimiz çalışmalarda, Kültür Bakanlığı öncelikle bizlere altyapı çalışmalarına öncelik verin diyor ki bu da gayet normal ve doğaldır. Öncelikle burada alt yapı çalışması oluşmadan kazıya geçmek sağlıklı olmayacaktır. Özellikle Kültür Bakanlığı desteğinizi, yerel desteklerini görmemiz gerekiyor diyor. Bizim için önemli bir konu olan kazı evinin inşasıdır. Kazı evi demek sadece bizim yatıp kalktığımız yer değil, aynı zamanda laboratuar, çalışma alanı, konferans salonu, araştırma merkezi, orada öğrenciler yetişecek ve sergiler düzenlenecek. Başka kazılarda, kullanılmayan okullarda ikametgâh ederek kazılar yaptık. Ancak, bu kazıların belki de ismini bile duymuyorsunuz. Çünkü sağlıklı çalışmalar maalesef yapılamıyor. O yüzden bakanlığında bizden istediği, bir çalışma üssü (merkezi) olsun. Biz bunlarla ilgili de çalışmalar yaptık. Bir karşılama ünitesi oluşturacağız. Bu ünitede kafeterya, turnike, güvenlik ve kameraları kapsamaktadır. Bu sayede giriş ve çıkış kontrol altına aldığımız için biletli girişlerinde başlaması mümkün olacaktır. Güvenlik personeli çok önemli bir konu, şu anda zaten sahipsiz gibi durmaktadır. Kazı çalışması başladıktan sonra buranın sürekli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Elektrik, su teminleri yapılması gerekiyor. Öncelikle bu sene mimarlık ve mühendislik çalışması bizim çok önemli. Kazıdan önce jeoder çalışmalarıyla yerin altında değerlerin nasıl konumlandığını öğrenerek, kazı çalışmalarına başlayabiliriz. Burada 1-2 yıl içerisinde destek verilirse gözle görülür çalışmalar ortaya koymaya çalışacağız.”
BLAUNDUS ANTİK KENTİ TARİHCESİ
Uşak iline 40 km mesafede yer alan Ulubey ilçesi Sülümenli köyü sınırları içerisinde yer alan Blaundus antik kenti, 1. Derece sit alanı olarak tescil edilmiştir.
Büyük İskender’in Anadolu Seferleri’nden sonra Makedonya’dan gelenler tarafından kurulmuş, şehir halkının kendilerine Makedonyalı Blaundus adının verdiği söylenmektedir. Büyük İskender’den sonra Bergama Krallığına ardından da Roma İmparatorluğuna bağlanan kentini, Roma döneminde önemi artmıştır. Derin vadilerle çevrili bir yarımada üzerinde yer alan kentin önemli yapıları arasında kale, tapınaklar, tiyatro, stadyum ve kaya mezarları bulunmaktadır.
Kentin, bazı kalıntıları günümüze kadar gelebilmiştir. Helenistik dönemde inşa edilen kuzey surlarının giriş kapısı kemeri, darphane bölümleri, idari binalar sur duvarlarının bazı bölümleri, İon tarzındaki mabet kentin ortasında yer alan ve Roma İmparatoru Claudius’un mabedi, yalnızca bir tarafında oturma kademeleri olan stadyum örnek olarak verilebilir. Kentin güney yamacında bulunan tiyatro kalıntıları ile hemen yanı başında bulunan kaya mezarları da görülmeye değer yapılardır. Şehrin simgesi ise çifte attır. 1845 li yıllarda Hamilton bu kentten geldiği bilinen bir yazıtı bulması ile antik kentin adının Blaundus olduğu kesinleşmiştir. Yazıttaki; "Blaundeon Makedonon” ibaresi antik kent hakkında açık ve net bilgiler vermektedir. Büyük İskender’in ölümü ile kent; Deokodoslar olarak da adlandırılan ve imparatorluğu aralarında paylaşma çekişmeleri yaşayan 8 generallerden Antigonos’un payına düşmüştür. Kent; M.Ö. 189 yılında Bergama Krallığı’ndan Roma İmparatorluğu hâkimiyetine geçmiştir. Roma döneminde önemli bir yerleşim alanı olan kent, M.Ö. 5 yüzyılda Uşak İli, Sivaslı İlçesi sınırları içerisinde yer alan ve aynı zamanda piskoposluk merkezi olan Sebaste Piskoposluğuna bağlanmıştır.
Blaundus antik kenti, üç tarafı oldukça derin ve dik vadiler ile çevrili bir yarımada benzeri bir yapı üzerinde kurulmuş bulunmaktadır. Yarımada şeklinde bir toprak parçası üzerinde kurulu olması şehrin girişinin sadece kuzeydeki kapı ile yapıldığını göstermektedir.
Tiyatro binası, şehir surlarının dışında yamaca inşa edilmiştir. Tiyatronun sahnesi tamamen yıkılmıştır. Oturma sıralarının bir kısmı sağlam kalmıştır. Surlar içerisinde kalan şehrin merkezi ise Ion düzeninde yapılmış bir tapınak ve irili ufaklı yapılar yer alır. Şehrin mezarları (nekropol) ise iki farklı alanda yer almaktadır. Birincisi; kentin kuzeyinde yer alan mezarlık ve birkaç Tümülüs, ikincisi ise kentin doğusunda yer alan vadide yer alan kaya mezarlarıdır. Kaya mezarları 2 li, 10 lu ve 12 li tarzda yapılmıştır. Tonozlu yapıdaki kaya mezarları nişli odacıklar ve sabit lahit tipindedir. Kaya mezarlarının çoğunda beyaz sıva, sıva üzerinde ise kızıl, mavi, yeşil boyalarla yapılmış hayvan ve bitki motifleri ile bezenmiştir. Antik kentin dışında kalan alanda Ion tarzında ikinci bir tapınak ve tamamı 14 adet olan ancak bugünlerde sadece bir tanesi kemer yer al maktadır. Kemerlerlerin kesin olmamakla birlikte su kemeri olması muhtemeldir.
