Yapı Kayıt Belgesi 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için verildi. Yapı Kayıt Belgesi için müracaatın 31/10/2018 tarihine kadar yapılması ve Yapı Kayıt Belgesi bedelinin 31/12/2018 tarihine kadar ödenmesi gerekiyordu. Sonrasında bu başvuru süresi biraz daha uzatıldı. Ancak başvurulardan sonra çeşitli nedenlerde bazılarının yapı kayıt belgeleri iptal edildi ve ceza davaları açıldı. Peki bundan sonraki süreç nasıl işleyecek.

Ülkemizde diğer konularda olduğu gibi bu konu da suiistimal edildi. Arazisinde hiçbir yapı bulunmadığı halde bilgisayar programları üzerinden manipülasyon yaparak arazisinde sanki konut varmış gibi başvuru yapanların yanı sıra, dört tarafını tahtalarla kapattığı barakası için  yapı kayıt belgesi alanlar da oldu. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verilen yapı kayıt belgelerini incelemeye aldı ve uydu görüntülerinden yaptığı denetlemelerde 31/12/2023 tarihinde önce bahse konu yerlerde yapısı bulunmayanların belgelerini iptal etti ve yalan beyan verme suçundan ceza davası açtı. Bu davaların hemen hemen hepsi bakanlığın aleyhine sonuçlandı anca bu yapı kayıt belgelerinin iptalini değiştirmedi. Peki iptal edilen yapı kayıt belgelerinin durumu ne olacak?
Bakanlık yetkililerin yaptığı açıklamaya göre konuya ilişkin iki dava söz konusu, birincisi yalan beyan vermek ki bununla ilgili vatandaşlar genelde haklı sayılıyor çünkü yargı şimdi kontrol edebiliyorsanız bu belgeyi verirken neden kontrol etmediniz şeklinde bir karar veriyor. Ancak bakanlık  yetkilileri başvuruları kendilerinin almadığını vatandaşın E- Devlet üzerinden yaptığı başvuruyu kontrol etme şanslarının bulunmadığını ifade ediyor. Diğer davada,  bahse konu tarihte konut olmadığı için iptal edilen yapı kayıt belgesi kararına itiraz edilmesi, bunun da belirli bir süresi var, bu süre içinde itiraz etmeyenlerin yada itiraz ettiği halde kaybedenlerin geriye tek şansı kalıyor, yeni bir affın gelmesi. Şimdi vatandaş seçim öncesi yeni bir imar affı bekliyor.  Tabi böyle bir affın çıkması özellikle Kahramanmaraş depreminden sonra biraz  zor görünüyor. Depreme dayanıksız binalara yapı kayıt belgesi verilmesi o binanın kentsel dönüşüme kazandırılması için avantaj mı yoksa dezavantaj mı?  Belge verilmezse bu kadar kaçak binanın yıkılması mümkün mü? Bekleyip göreceğiz.