Okul servisi güzergahına ve okula göre değişiyor ve servisçiler odasının dağıttığı bir liste var. 3500 ile 3800 TL arasında değişiyor. Bir aylık ücret 0-3 kilometreye kadar 3 bin 500 TL olarak belirlendi ve bunun dışında, kilometreye ilave fiyatlar tarifeye eklendi. Kağıt üzerinde tarife bu şekilde oluşturulurken, gerçek yaşamda ise daha farklı bir fiyat politikası izlenmeye başlandı. Servisçi esnafı, fiyatları biraz da vatandaşın durumunu gözeterek belirlemeye başladı ve tarifenin neredeyse yarı fiyatına kadar düşmek durumunda kalanlar oldu.
ÖZEL OKULDA DAHİ TARİFENİN ALTINDA SERVİS İŞİ YAPILIYOR
Yaşanan ekonomik sorunlar, toplumun her kesimine yansıdı ve tarifeler hemen hemen kentte maddi durumu iyi olanlar veya olmayanların bulunduğu tüm mahallerde tam olarak uygulanmadı. Uşak’ta kent merkezinin dışında Bölme’deki özel okullarda dahi uzun kilometrelere rağmen aylık yaklaşık ortalama 3 bin TL gibi bir fiyat uygulanıyor. Servisçi esnafı, fiyatları tam tarifeye uyarak değil, velilerle olan iletişimlerine ve velilerin ekonomik durumuna göre de belirleme yolunu seçtiler. Kentteki kuzey mahallelerde ise fiyatlar daha da aşağıda uygulanabiliyor. Konuyla ilgili görüştüğümüz bir servisçi esnafı, vatandaşın ekonomik durumundan dolayı tarifeyi uygulamalarının pek mümkün olmadığını kaydetti. Tarifenin tavan fiyat olarak belirlendiğini aktaran aynı esnaf, “Kuzey mahallelerde vatandaşın büyük bölümü fabrikalarda ya da çeşitli işlerde çalışıyorlar. Çoğunun geliri asgari ücret seviyesinde ve zaten artan masraflar nedeniyle onlardan 3 bin veya 3 bin 500 TL gibi rakamları istememiz mümkün değil. Şu anda kuzey mahallelerdeki ortalama fiyatlar 2 bin TL dolaylarında seyrediyor” dedi. Aynı esnaf, kendisinin düşük fiyata taşımaması durumunda karşısındaki rakiplerinin bu rakamları kabul edeceğini ve aracının boş kalmasından da bu az kar marjıyla çalışmaya devam ettiğini kaydediyor.
UŞAK’TAKİ SERVİSÇİLERİN DURUMU GÖRÜNMEZ EL KAVRAMINI ÇAĞRIŞTIRIYOR
Uşak’taki okul servisi fiyatlarında uygulanan durum, ekonominin babası olarak bilinen İskoçyalı ekonomist Adam Smith’in görünmez el kavramını çağrıştırıyor. Adam Smith’in 1759’da yazdığı Ahlaki Duygular Teorisinde tanıtılan görünmez el kavramı, kendi çıkarları doğrultusunda hareket eden bireylerin getirdiği istenmeyen daha büyük sosyal yaraları ve kamu yararını tanımlayan bir ekonomik kavram olarak karşımıza çıkıyor. Smith’in görünmez el kavramı, ilahi bir el olarak da tanımlanıyor. Servisçi esnafının ‘müşterim rakibe gider düşüncesi’ de dar gelirli için görünmez bir el olarak karşımıza çıkıyor.
