Uşak Merkez’e 10 kmdir. Kuzeyi’nde ; Ovademirler ve Bölme köyleri, Doğusu’nda ; Hocalar köyü, Doğusu’nda Yavu köyü, Güneyi’nde ; Karahasan köyü, Batısı’nda; Merkez Yeşildere köyleri sınırları ile çevrilidir.
Adını neden ve nereden almıştır ? Uşak’ın oldukça en eski köylerinden birisidir. Antalya Elmalı yörüklerinden olan bir cemaat Batı Anadoluya göç etmişlerdir. Denizli (Lazkiye) ve Aydın ili çevrelerinden , Uşak Kazası çevrelerindeki yaylalara yaylamaya çıkıyorlardı. Günümüzdeki Elmacık Köyü sınırları içinden geçen göç yolundan yıllarca gelip, geçiyorlar, buralarda konaklıyorlardı. Tahmini olarak 1400’lü yılların sonu ile 1500’lü yılların başlarında bu çevrelere konmuşlardır. Başları’nda Alimacık,diye bir Bey vardır. Onun için buralara kurduğu ilk yerleşim biriminin adına ‘Almacık (Elmacık) demişlerdir. Ancak bugünkü Elmacık Köyünü oluşturan köklü aileler Almacık’ın nesebinden gelenler olmadıkları büyük ihtimal dahilindedir.
Kaynak Kişi= Mehmet CEYLAN-1993 Doğl.
GÜNÜMÜZDEKİ ELMACIK KÖYÜNDEKİ KÖKLÜ AİLELER
LAKAPLARI SOY İSİMLERİ
TOKALILAR KOŞAN,AKKIŞLA
Bunlar, bir buçuk iki asır önce yeniden kurulan Elmacık Köyüne Kışla dağı’ndan gelip, yerleşmişlerdir. Günümüzde Kayseri iline bağlı Akkışla ilçesinden ve Kayseri çevrelerinden,1400’lü yıllarda Uşak ve batı Anadoluya birçok göçler olmuştur. Timur Lenk Sivası ele geçirip, yakıp,yıktığında bütün çevresi büyük bir panik içerisinde kafileler halinde kaçarak, Germiyan Beyliğine sığınmışlardır. O günlerde Uşak diye bir yerleşim yoktur. Sene =1400-1401) Germiyan Beyleri bu kafileleri Ulubey ve çevresine göndermişlerdir. Bir kısmınıda Kütahya,Gediz ve Kulaya taksim etmiştir. Germiyan Beyleri bugünkü Uşak’ın olduğu yere bir Nahiye merkezi kurmuştur.
Araştırmacı yazar = Abdurrahman KARADAĞ
Kaynak Kişiler= Mehmet CEYLAN-1933 Doğl.
Hasan (Hüseyin CEYLAN)= Sadakaoğlu
LAKAPLARI SOY İSİMLERİ
TATARLAR ERSÖZ,TURGUT,YILDIRIM
Bunlar Banaz Baltalı köyü çevresindeki yaylalardan inip, yerleşmişlerdir.
NACIRLAR: ( TOPÇULAR-ASLAN) ASLAN, YILDIZ,SÜMBÜL
BULGURCULAR (Arif oğulları) ERFİDAN
Hacı Hüseyin denen Dedeleri ilk Hacca gidendir.
DEDELER : Kışla köyünden gelmişlerdir. ÇELEBİ
OKKALILAR (Koca Aliler)
Bunların Yugoslavya’dan geldikleri rivayet edilir.
MURATLAR : AYDOĞANDIR
Bunlar kalablıktır. (Çallılar) = Çaldan gelmişlerdir.
TUZCULAR : ÖZDEMİR
Merkez ‘Yaşamışlar’köyü’nden gelmişlerdir.
GABAŞLAR : AYTAÇ
Bunlar Merkez Ovademirler köyü’nden gelmişlerdir. Kabakcı yörükleri’ndedirler.
SARILAR : AKÇAY
Bunlar yerli olanlardır. İlk kurucu unsurlarından
GABAKCILAR : GENCER
Kabaklar köyü’nden gelmişlerdir.
GÖRENEKLİLER : GÖRENEKLİ
Bunların dedelerinin Yugoslavya’dan göç ettikleri rivayet edilmektedir.
TARİHİNDE ELMACIK KÖYÜ
1571’de Uşak kazasında vakıf köyler ve yıllık gelirleri, Kaynak: Kütahya Mufassal defteri no: 560, Ankara Tapu Kadastro Arşivi
Köy Mezrea ve Cemaatler Akça
19-Almacık 250
Kaynak: Dünden bugüne Karahallı , Ali İhsan ÖZKAN-shf:28
9 Rebiyül ahhir 1254/2 Temmuz 1838
‘Elmacık’diye yazı yazılmıştır.
H.1316/M.1898-99 Uşak kazasına bağlı köylerin listesinde, Elmacık olarak yazılmıştır.
Kaynak : Dünden bugüne Karahallı , Ali İhsan ÖZKAN – Shf:21-22
1325 Hüdavendigar Vilayet-i Salname-i Resmiyesi , Uşak kazasında mevcut köylerin bağlı olduğu nahiyeleri şöyle vermektedir.
Uşak Merkez Kazaya bağlı köyler :
Köyler : Haneler :
Elmacık 129
Kayna : Cumhuriyet’in ilk yıllarında – Uşak
Yrd.Doç.dr. Sadiye TUTSAK
Cumhuriyetin ilk yıllarında Uşak’ın taksimatı şöyle idi-
Liste’de Elmacık olarak okunmaktadır.
Kaynak : Cumhuriyet’in ilk yıllarında Uşak.
Yrd. Doç. dr. S. TUTSAK
Uşak ilinin 1985 yılındaki idari yapısı :
Uşak İli Merkez İlçesi :
İdari Birimi : Nüfusu :
Elmacık köyü 362
Kaynak : Cumhuriyet’in ilk yıllarında Uşak. Yrd. Doç. dr. S.TUTSAK
Araştırmacı yazar : Abdurrahman KARADAĞ
SAYIM YILLARINA GÖRE NÜFUSU
1955 1960 1965 1975 1980 1985 1990 1997
616 546 436 342 374 362 329 449
YUNAN İŞGALİNDE ELMACIK KÖYÜ
Yunan işgalinde köyün etrafına tel çekmişlerdir. Yolları kapatıp, nöbetçi bırakmışlardır. Zulüm olmamış kumandan iyi bişiymiş. Kaçarkende köyü yakmamışlardır.
Anlatan = Mehmet CEYLAN-1933 Doğl. Şadak oğlugilden.
Çanakkale savaşlarında köyden bir kişi şehit olmuştur. ÖZDEMİRLER’den Süleymandır. Benim Dedem Balkan harbinde kalmıştır. Hüseyin CEYLAN.
Babam =H .İbrahim CEYLAN
İNANIŞLAR
Köpek ulursa hayra alamettir. Göz kapaklarında iltihaplanma ve şişlik (İstirsen) olduğunda köpeğe ekmek kaptırılırdı. Gözlerinden rahatsız olan yere sırt üstü yatırılıp, üzerine, başının üzerine tülbend benzeri bir örtü ile kapatılıp,üzerine bir ekmek parçası bırakılırdı. Ekmek parçasını gören köpek ekmek parçasını hemen kapar ve yerdi. Gözlerinden rahatsız olanın şifa bulacağına inanılırdı. Köpekler kıbleye dönük ulurlarsa hayra alamet değildir. Sağ göz seğirirse hayra dönüktür. Sol göz seğirtirse olumsuzluğa işarettir. Keçi, şeytan, koyun melek’tir. Şeytanın keçi kılığında , Meleklerin koyun kılığına büründüğüne inanılır. Birisinin penceresi’nin önüne baykuş konarsa o evden birisinin öleceğine inanılır. (Baykuş Uşak köylerinde , Murat Dede kuşu denirdi)
Kaynak kişi : Mehmet CEYLAN -1933 Doğl.
GELİR KAYNAKLARI
Başlıca gelir kaynakları Çobancılık ve Çiftçilik idi. Arazileri çoğunlukla kıraç arazilerdir. Çift öküzlerle , ya da katır kosanlar katır ile ilk zamanlar saban ile daha sonra pullukla sürerlerdi . En çok Tahılgiller familyasından , Buğday, Arpa, Yulaf , Çavdar ekerlerdi. Kendilerine yetecek kadarda , Haşhaş, Bostan,Mercimek, Nohut, darı ekerlerdi. Fazlasını satarlardı. Bostan,fazlasını doğrudan köylüler ile odun karşılığı takas ederlerdi. Mercimeği çok lezzetli olduğundan pazarlarda çok aranan bir bakliyat türü idi. Düğünlerde , Mevlütlerde mutlaka mercimek aşı veriliyordu. Her evde mutlaka bir çift öküz, bir inek,düve,dana,binek için bir tane eşek (Merket) oluyordu. Günümüzde artık köylerdde eşek türü yok denecek kadar azalmıştır. Herkes kışlık tarhanasını , bulgurunu,yağını (Haşhaştan) peyrini tereyağını kendisi üretir, kendisi stoklarlardı. Bağı olanda üzümünü kurutur. Pekmezini kaynatırlardı. Köylüler çoğunlukla pazarlardan pek fazla bir şey almazlar . Evlerinde tavuk beslerler yemek olmadığı zaman kızarmış Haşhaş yağına yumurta çakarlar, çok lezzetli olur yemeye doyulmazdı. Yetiştirdikleri tahılları öğüttürmek için köyün doğusunda 2 km mesafedeki Habibler köyü (Günümüzde Mahalle) güney yakasındaki Cinci Değirmenine , olmazsa Karabol Değirmenine götürürlerdi.
Cincioğlu : Günümüz’de Elmacık köyü’nde Cengiz ve Aslan soyadını taşıyanların Atasıdır. Aslen Kızıl Keçili yörüklerinden olup, Uşak yörükler mahallesinden CİNİBIZ’lar ile sinsiledirler.
Araştırmacı : Abdurrahman KARADAĞ
KÖYÜN YÖNLERE GÖRE MEVKİLERİ
Güneyi : Karaağaç Mevkii
Güney Batısı : Bağ üstü
Batısı’nda : Karakuyu Sakası
Kuzey Batısı : Karakuyu Sakası
Kuzeyi : Kıran Merası
Kuzey Doğusu : Derin dere merası
Erenler : Mum yakılıp, ateş yakılırdı.
Çam dede kuzeyde , Mum yakılırdı . Orada eskiden çam varmış , çok büyükmüş , işgalci Yunanlılar yakmışlardır.
Araştırmacı Yazar : Abdurrahman KARADAĞ
Kaynak Kişi : Mehmet CEYLAN -1993 Doğl.
MOLLA ÖMER OĞLU NURİ ŞEKER’İN ÜÇYÜZ DÖNÜM ARAZİSİ VARDI.
Uşak Şeker Fabrikası’nın kurucusu , Molla Ömer oğlu Nuri ŞEKER’in Elmacık Köyü’nde 300 Dönüm vardı. Bir çok köylerde Elmacık köyünü Nuri ŞEKER’in çiftliği olarak bilmesi bundandır.
EĞİTİM
İlkokul 1954 yılında yapılmıştır.
Elmacık Köyü : Toplam =436, Erkek: 203 , Kadın : 233, Okuma , Yazma Bil. Sayısı =178
Kaynak = 1967 Uşak Valiliği İl Yıllığı – Shf -37
MUHTARLIK YAPANLAR
Ömerlerden Ümmet Ağa ( Yunan İşgalinde )
Borazan Mustafa
Mehmet Çavuş Mavi
Çolak Hasan Hüseyin
Esat Gül
Yusuf Ay
Mustafa CAN
Kel Mıstık KÖSE
Gaz Oğlan AKKIŞLA
Arif ERFİDAN
Ali CENGİZ
Ali ÇELEBİ
Raşit DİKER
Cemal GÖRENEKLİ
Bekir ALKAN
Şaban MAVİ
Şakir AYTAÇ
Mehmet CENGİZ
Bayram ALKAN
Niyazi ÖZDEMİR
