Oruç Tutan Personelin Yemek Parası Ne Olacak?

Ramazan ayının gelmesiyle birlikte birçok işyerinde, çalışanların ibadetlerini daha rahat yerine getirebilmeleri adına bazı düzenlemeler yapılmaktadır. Vardiya düzenlemeleri, gerekmedikçe fazla mesaiye bırakmama, toplu iftar yemekleri ve ramazan paketi adı altında yapılan ayni ve nakdi yardımlar bu uygulamalardan başlıcalarıdır.

Yemek Parası

Çalışanlara bazı işyerleri tarafından yemek bedeli olarak ticket, kupon verilir, bazılarında ise işyerinde yemek yapılır veya dışarıdan temin edilir. Ramazan ayında oruç tutan personele oruç tuttuğundan dolayı ticketi veya yemek kuponu kesilmez. İşveren diğer tüm personellerine verdiği gibi oruç tutan personeline de bunu vermek zorundadır.

Ayrıca iş sözleşmesinde çalışana yemek verileceği yönünde bir hüküm bulunuyor ise işyerinde yapılan veya dışarıdan sağlanan yemek bedelini nakdi olarak oruç tutan personele ödenmesi gerekir. 2018 yılı için müstesna yemek bedeli 16.00TL’ dir.

İşverenlerin çalışanlarına verecekleri iftar yemeğinin kişi başı 16.00TL’ si vergiden muaftır.

Ramazan Paketi

Ramazan ayı içerisinde en yaygın olarak yapılan yardımlardan birisi de Ramazan paketi adı altında çalışanlara verilen ayni yardımlardır. Yapılan bu yardımlar için de elbette işverenin vergisel ve sigorta primi boyutunda katlanmaları gereken yükümlülükleri bulunmaktadır. Birçok işveren bu durumu göz ardı etse de ileri de bir yaptırıma maruz kalmamak ve hatalı işlem yapmamak adına zamanında yapılan bu yardımların vergisel ve sigorta yönünden yükümlülüklerini yerine getirmek gerekir.

Nedir bu yükümlülükler?

GVK’ nun 61.Maddesi’ nde ücret aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.

‘’ Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı ( mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.’’

Yapılan bu ayni yardımlar anlaşılacağı üzere ücret ödemesi olduğu ilgili kanun maddesi kapsamında tanımlanmıştır. Bu sebeple personele dağıtılan ramazan paketlerinin ücret karşılığı teslim edildiği ay çalışanın maaş bordrosuna eklenmesi gerekir. Bordroya eklenecek olan bu rakam KDV dâhil net tutarın, personelin gelir vergisi dilimi oranında brüt ücrete dönüştürülerek bulunur. Bordroya eklenen bu rakam üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır. Yapılan ayni yardımlar için sigorta ve işsizlik primi ödenmez.

Örnek verecek olursak, asgari ücretli çalışan bir personel için 300TL değerinde KDV dâhil Ramazan paketi alınmıştır. 2018/Mayıs döneminde personele verilmiştir.

Ramazan paketinin brüt ücrete çevrilmesi:

Gelir Vergisi	%15
Damga Vergisi	Binde 7,59
Toplam	% 15,76
100 – 15,76	84,24
300 / %84,24	356,12TL ( Bordroya Eklenecek Brüt Tutar)

Çalışanın Mayıs 2018 dönemi bordro hesabı:

Brüt Ücret	2.029,50
SSK (%15)	304,42
Gelir Vergisi Matrahı	1.725,08 + 356,12 ( 2.081,20 )
Gelir Vergisi	312,18
Damga Vergisi	15,79
Net Ücret	1.397,11

İşverenlerin Ramazan paketi alışları sırasında ödedikleri KDV’ yi indirim konusu yapmaması gerekir veya daha önce indirim konusu yapmış ise bordronun düzenlendiği ay indirim ile ilgili iptal kaydı yapılması gereklidir.

Ramazan paketi veya farklı ayni yardım yerine işverenlerin nakdi yardım yapmaların durumunda ise;

Yine çalışanlarına ödemiş oldukları bu rakam brüt ücrete dönüştürülerek bordroya eklenir ve bu tutar üzerinden gelir vergisi, damga vergisi ve sigorta primi öderler.

Örneğin aynı işveren 300TL bedel ile çalışanına ayni yardım olarak Ramazan paketi değil de nakdi olarak 300TL’ yi elden vermiş olsa idi bordrosu nasıl olacaktı bakalım.

• 2018 yılı günlük yemek muafiyet tutarı 4,06TL’ dir. 26 günlük çalışma için yemek muafiyet bedeli 105,56TL’ dir.
• 300,00 – 105,56: 194,44TL Net ( Brüt: 230,82TL)

Brüt Ücret	2.029,50 + 230,82 ( 2.260,32)
SSK (%15)	339,05
Gelir Vergisi Matrahı	1.921,27
Gelir Vergisi	288,19
Damga Vergisi	17,16
Net Ücret	1.615,92

Kıdem ve İhbar Tazminatı Artar

Çalışanlara işten ayrılmaları durumunda yapılan Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödemeleri giydirilmiş ücret üzerinden yapılır.

Giydirilmiş ücretin tespitinde, 4857 sayılı iş kanunu’ nun 32’ nci maddesinde yazılı olan ücrete ek olarak, işçiye sağlanmış para veya parayla ölçülebilir menfaatler dikkate alınır. Buna göre işçiye maaşı dışında ödenen yol, yemek, tazminat, kira yardımı, ikramiye, devamlı ödenen primler gibi süreklilik gösteren ödemeler giydirilmiş ücretin hesabında dikkate alınır. Burada önemli olan husus yapılan bu ödemelerin devamlılık göstermesi ve parayla ölçülebilir olmasıdır.

İşverenlerin çalışanlarına her yıl düzenli olarak ramazan ayında verdikleri ramazan paketleri veya nakdi yardımlar giydirilmiş ücret hesabında dikkate alınarak kıdem ve ihbar hesabına dâhil edilir.

Yargıtay Kararları

./..Somut olayda mahkemece karara esas teşkil eden bilirkişi raporunda davacıya, ne şekilde tespit edildiği belirli olmayan aylık 450,00 TL yemek ve barınma yardımı yapıldığı kabulü ile giydirilmiş ücret hesaplanması hatalı olup Dairemizce incelenen, emsal işçilere dair dosyalarda (Dairemiz 2015/12730 esas seri) davalının yurt dışındaki şantiyelerinde çalışan işçilere aylık 150,00 TL yemek ve barınma yardımı yapıldığına ilişkin kabulde değerlendirilmek suretiyle giydirilmiş ücret belirlenmelidir. Yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmayıp bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.05.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (22. Hukuk Dairesi 2015/11444 E. , 2015/17693 K.)

İdari Para Cezası Var

Ramazan ayında çalışanlarınıza yapmış olduğunuz ayni veya nakdi yardımları çalışanların ücret bordrosunda bildirmeniz gerekir. Aksi takdirde ileri de idari para cezaları ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu duruma özen göstererek mevzuata uygun hareket etmeniz faydanıza olacaktır.